Officiële postertentoonstelling Winterspelen

Op 4 februari 2022 starten de Winterspelen in Beijing! Om de beleving in het hotel in olympische en winterse sferen te brengen, hebben wij, in samenwerking met ‘NOC*NSF Sporterfgoedcollectie’, een prachtige tentoonstelling met officiële posters van diverse Winterspelen geplaatst. Op deze pagina lees je meer over de desbetreffende posters en daarbij behorende Spelen. Dank aan NOC*NSF voor de informatie over de Winterspelen, welke te vinden is via www.nocnsf.nl

Plaats: Innsbruck, Oostenrijk
Datum: 29 januari-9 februari 1964
Aantal deelnemende landen: 36
Aantal deelnemende atleten: 1.091, van wie 200 vrouwen
Officieel geopend door: dr. Adolf Schärf, president van Oostenrijk
Olympische eed afgelegd door: Paul Aste (bobsleeër)
Laatste fakkelloper: Joseph Rieder (alpineskiër)
Aantal Nederlandse deelnemers: 6, van wie 2 vrouwen
Nederlandse vlaggendrager opening: Ard Schenk (schaatser)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Kees Verkerk (schaatser)

Voor Nederland was er voor het eerst goud bij de Winterspelen: Sjoukje Dijkstra sprong en danste met grote overtuiging naar de Olympische titel. Een echte verrassing was het niet, want in de voorafgaande twee jaar was ze al wereldkampioene geweest. Een grote surprise daarentegen was wel de zilveren medaille die de internationaal nog volkomen onbekende Kees Verkerk wegkaapte op de 1500 meter. Slechts 0.3 sec kwam hij tekort om de Rus Antson het goud te ontfutselen. Op een onopvallende 13de plaats eindigde een rijder die nog veel van zich zou laten horen: Ard Schenk. Wil de Beer was de eerste Nederlandse schaatsenrijdster die aan Olympische Winterspelen deelnam.

Medaille overzicht Nederland:
Goud (1)
Kunstrijden: Sjoukje Dijkstra

Zilver (1)
Schaatsen: Kees Verkerk (1500 meter)

Plaats: Innsbruck, Oostenrijk
Datum: 4-15 februari 1976
Aantal deelnemende landen: 37
Aantal deelnemende atleten: 1.123, van wie 231 vrouwen
Officieel geopend door: Dr. Rudolf Kirchschläger, president van Oostenrijk
Olympische eed afgelegd door: deelnemers: Werner Delle Karth (bobsleeër); officials: Willi Köstinger (langlaufen)
Laatste fakkellopers: Christl Haas (skiër) en Josef Feistmantl (bobsleeër)
Aantal Nederlandse deelnemers: 7, van wie 4 vrouwen
Nederlandse vlaggendrager opening: Dianne de Leeuw (kunstrijdster)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Piet Kleine (schaatser)

Piet Kleine zorgde voor prachtige prestaties door de tien kilometer te winnen (in 14.50.59) en tweede te worden op de vijf kilometer. Grote indruk maakte ook Hans van Helden die brons behaalde op drie afstanden: 1500 meter, vijf kilometer en tien kilometer. Het zat hem niet altijd mee bij de loting anders was er voor hem waarschijnlijk goud uit de bus gekomen. De latere trainer van Nederlandse schaatsploegen, Peter Mueller, won de 1000 meter.

De in de Verenigde Staten geboren en wonende Dianne de Leeuw zorgde er voor dat Nederland ook bij het kunstrijden weer in de medailles viel: zilver.

Medaille overzicht Nederland:
Goud (1)
Schaatsen: Piet Kleine, 10.000 meter

Zilver (2)
Schaatsen: Piet Kleine, 5.000 meter
Kunstrijden: Dianne de Leeuw

Brons (3)
Schaatsen: Hans van Helden (1500, 5000 en 10.000 meter

Plaats: Lake Placid, New York State, VS
Datum: 13-24 februari 1980
Aantal deelnemende landen: 37
Aantal deelnemende atleten: 1.072, van wie 233 vrouwen
Officieel geopend door: Walter Mondale, vice-president van de VS
Olympische eed afgelegd door: deelnemers: Eric Heiden (schaatser); officials: Terry McDermott (schaatsen)
Laatste fakkelloper: Dr. Charles Morgan Kerr
Aantal Nederlandse deelnemers: 29, van wie 4 vrouwen
Nederlandse vlaggendrager: Piet Kleine (schaatser)

Verrassend was de overwinning van Annie Borckink op de 1500 meter bij het schaatsen. Internationaal gezien was ze nooit meer dan een middenmoter geweest, iemand die altijd ver van de prijzen verwijderd bleef. Maar op deze ene dag boorde ze krachten aan die niemand in haar aanwezig achtte. Ze won royaal in de tijd van 2.10.95. Toen ze de tijd zelf voor het eerst zag dacht ze dat het scorebord defect was. De Nederlandse triomf op deze afstand werd compleet gemaakt door Ria Visser die als tweede eindigde.

Bij de mannen knokte Piet Kleine zich achter de ongenaakbare Heiden naar de tweede plaats op de 10 km. Brons (een wat vergeten medaille) was er voor Lieuwe de Boer op de 500 m.

Medaille overzicht Nederland:
Goud (1)
Schaatsen: Annie Borckink, 1500 meter dames

Zilver (2)
Schaatsen: Ria Visser, 1500 meter dames
Schaatsen: Piet Kleine, 10.000 meter

Brons (1)
Schaatsen: Lieuwe de Boer, 500 meter

Plaats: Sarajevo, Joegoslavië
Datum: 8-19 februari 1984
Aantal deelnemende landen: 49
Aantal deelnemende atleten: 1.274, van wie 274 vrouwen
Officieel geopend door: Mika Spiljak, president van Joegoslavië
Olympische eed afgelegd door: deelnemers: Bojan Krizaj (skiër); officials: Dragan Perovic (alpineskiën)
Laatste fakkelloopster: Sandra Dubravcic (kunstrijdster)
Aantal Nederlandse deelnemers: 13, van wie 4 vrouwen
Nederlandse vlaggendrager opening: Hilbert van der Duim (schaatser)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Yvonne van Gennip (schaatsster)

Voor het eerst sinds 1960 viel Nederland buiten de medailles op de Winterspelen. De beste prestatie kwam notabene nog op naam van de 35-jarige veteraan Hans van Helden, die vierde werd op de 1500 meter. Van Helden kwam dit keer overigens niet uit voor Nederland maar voor Frankrijk. Bij het geheel door de Oostduitsen (Christa Rothenberger, Karin Enke en Andrea Schöne) beheerste schaatsenrijden bij de vrouwen, meldde zich al wel een Nederlandse rijdster die later tot grote hoogte zou stijgen: Yvonne van Gennip. Zij werd vijfde op de 3000 meter en zesde op de 1000 meter.

Geen Nederlandse medailles

Plaats: Lillehammer, Noorwegen
Datum: 12-27 februari 1994
Aantal deelnemende landen: 67
Aantal deelnemende atleten: 1.737, van wie 522 vrouwen
Officieel geopend door: koning Harald van Noorwegen
Olympische eed afgelegd door: deelnemers: Vegard Ulvang (langlaufer); officials: Kari Kåring (langlaufen)
Laatste fakkellopers: Stein Gruben (skispringer), Kathrine Nottingsnes en kroonprins Haakon Magnus van Noorwegen
Aantal Nederlandse deelnemers: 21, van wie 8 vrouwen
Nederlandse vlaggendrager opening: Christine Aaftink (schaatsster)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Rintje Ritsma (schaatser)

Tot dusver werden Winter- en Zomerspelen steeds in hetzelfde jaar gehouden maar op de jaarvergadering van 1986 bracht het IOC daar met ingang van 1994 verandering in. De Winterspelen zouden een aparte cyclus krijgen, steeds in het tweede kalenderjaar na de Olympische Zomerspelen.

In het schaatstoernooi gingen de Nederlanders geheel gebukt onder de macht van de Noor Johann Olav Koss, die drie afstanden won en dat gepaard liet gaan met drie wereldrecords: 1500 meter (1.51.29), vijf kilometer (6.34.96) en tien kilometer (13.30.55). Op de 1500 meter was er zilver voor Rintje Ritsma (1.52.99) en brons voor Falko Zandstra (1.52.38). Voor Ritsma was er ook brons op de vijf kilometer (6.43.94). Op de tien kilometer was Bart Veldkamp zo ontevreden over zijn prestatie (13.56.73) dat hij nog voor de prijsuitreiking het stadion in Hamar al verliet. Later bleek zijn tijd toch nog goed genoeg voor brons, zodat hij weer haastig naar de ijshal moest terugkeren. De vrouwen kwamen niet verder dan vijfde plaatsen voor Annamarie Tomas op de 1500 meter en drie kilometer.

Medaille overzicht Nederland:
Goud (0)

Zilver (1)
Schaatsen: Rintje Ritsma, 1500 meter

Brons (3)
Schaatsen: Falko Zandstra, 1500 meter
Schaatsen: Rintje Ritsma, 5000 meter
Schaatsen: Bart Veldkamp, 10.000 meter

Plaats: Nagano, Japan.
Datum: 7-22 februari 1998
Aantal deelnemende landen: 72.
Aantal deelnemende atleten: 2176, van wie 787 vrouwen.
Officieel geopend door: keizer Akihito van Japan.
Olympische eed afgelegd door: deelnemers: Kenji Ogiwara (skiër); officials: Junko Hiramatsu (kunstrijden).
Laatste fakkellopers: Midori Ito (kunstrijdster).
Aantal Nederlandse deelnemers: 22, van wie 12 vrouwen.
Nederlandse vlaggendrager opening: Carla Zijlstra (schaatster)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Gianni Romme (schaatser)
Nederlandse chef de mission: Ard Schenk.

Sportief gezien werd Nagano een enorm succes. Nog niet eerder kwam Nederland zo rinkelend van de medailles terug als uit het Japanse Nagano. Twee rijders staken met kop en schouders boven de rest uit: bij de mannen Gianni Romme, bij de vrouwen Marianne Timmer. Het mooiste beeld gaf na afloop de tien kilometer te zien, met drie Nederlanders op de medaille-plaatsen: Romme (13.15.33, nieuw wereldrecord), Bob de Jong (13.25.76) en Rintje Ritsma (13.28.19).

Eigenlijk was de vijf kilometer wat dat betreft net zo opmerkelijk, met Romme (6.22.20, nieuw wereldrecord), Ritsma (6.28.24) en Bart Veldkamp (6.28.31) op het ereplatform, al kwam laatstgenoemde dan dit keer voor België uit. Op de 1500 meter werden de Nederlanders afgetroefd door de Noor Adne Söndral (1.47.87, nieuw wereldrecord). Ids Postma werd tweede (1.48.13) en Ritsma (1.48.52) derde. Met Jan Bos vijfde en Martin Hersman (zesde) had Nederland vier rijders bij de eerste zes. De 1000 m werd niet gewonnen door de grote favoriet Jan Bos (tweede in 1.11.0), maar zeer verrassend door Ids Postma (1.10.71).

Op het juiste ogenblik had Marianne Timmer zich van een supervorm voorzien. In de wereldrecordtijd van 1.57.58 won ze de 1500 meter, daarmee de Duitse Gunda Niemann meer dan een seconde achter zich latend. Drie dagen later zegevierde ze al even overtuigend op de 1000 meter (1.16.51).

Yvonne van Gennip is natuurlijk bekend als dé ijsprinses van de Spelen in 1988. Echter deze poster is van de Winterspelen 1998 Nagano omdat er tijdens deze Spelen een serie is gemaakt waarop oude helden worden geerd. Daar mag Yvonne van Gennip niet in ontbreken.

Medaille overzicht Nederland:
Goud (5)
Schaatsen: Marianne Timmer, 1000 en 1500 meter dames
Schaatsen: Gianni Romme, 5000 en 10.000 meter
Schaatsen: Ids Postma, 1000 meter

Zilver (4)
Schaatsen: Jan Bos, 1000 meter
Schaatsen: Ids Postma, 1500 meter
Schaatsen: Rintje Ritsma, 5000 meter
Schaatsen: Bob de Jong, 10.000 meter

Brons (2)
Schaatsen: Rintje Ritsma, 1500 en 10.000 meter

Plaats: Salt Lake City, Verenigde Staten
Datum: 8-24 februari 2002
Aantal deelnemende landen: 77
Aantal deelnemende atleten: 2399, van wie 886 vrouwen
Aantal sporten, disciplines en evenementen: 7, 15 en 78
Officieel geopend door: president George W. Bush van de VS
Olympische eed afgelegd door: deelnemers: Jim Shea (skeleton); officials: Allen Church (alpineskiën).
Laatste fakkelloper: Mike Eruzione (ijshockey) en het Amerikaanse ijshockeyteam uit 1980.
Aantal Nederlandse deelnemers: 27, van wie 13 vrouwen.
Nederlandse chef de mission: Leo Visser
Nederlandse vlaggendrager opening: Nicolien Sauerbreij (snowboarden)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Gerard van Velde (schaatsen)

Mooie Nederlandse sportmomenten waren er in Salt Lake City voldoende, maar daar stonden ook enkele flinke tegenvallers tegenover. Bij het langebaanschaatsen voldeed Nederland aan de verwachtingen. Een hoogtepunt was de gouden medaille voor Gerard van Velde. Grote tegenvaller bij het schaatsen was Bob de Jong.

Nederland telde (nog) niet echt mee bij de andere sporten. Het resultaat van de bobvrouwen Jurg en Broeders (respectievelijk zes en tien) was naar verwachting, de achtste plaats van shorttracker Cees Juffermans op de 1500 meter een belofte voor de toekomst. NOC*NSF kon en wilde niet tevreden zijn met de prestaties bij het snowboarden en de mannenbobben.

De Winterspelen in Salt Lake City zijn goed geweest voor de Nederlandse schaatssport. In totaal werden acht medailles behaald. Jochem Uytdehaage werd de koning van het toernooi: twee keer goud, één keer zilver. De medaillewinnaars in 2002 verschilden veel met die van vier jaar eerder in Nagano. Van de zes winnaars in 1998 wisten er nu maar twee opnieuw te scoren: Jan Bos en Gianni Romme.

Medaille overzicht Nederland:
Goud (3)
Schaatsen: Jochem Uytdehaage, 2x: 5000 en 10.000 meter
Schaatsen: Gerard van Velde, 1000 meter

Zilver (5)
Schaatsen: Jochem Uytdehaage, 1500 meter
Schaatsen: Jan Bos, 1000 meter
Schaatsen: Renate Groenewold, 3000 meter
Schaatsen: Gianni Romme, 10.000 meter
Schaatsen: Gretha Smit, 5000 meter

Brons (0)

Plaats: Turijn
Datum: 10-26 februari 2006
Aantal deelnemende landen: 84.
Aantal deelnemende atleten: 2508, van wie 996 vrouwen.
Officieel geopend door: president Carlo Azeglio Ciampi van Italië.
Olympische eed afgelegd door: Giorgio Rocca (skiën)
Laatste fakkelloper: Stefania Belmondo (langlaufen)
Aantal Nederlandse deelnemers: 35, van wie 19 vrouwen.
Chef de Mission: Eddy Verheijen
Nederlandse vlaggendrager openingsceremonie: Jan Bos (schaatser)
Nederlandse vlaggendrager sluitingsceremonie: Rintje Ritsma (schaatser).

De schaatsploeg was in zijn geheel verantwoordelijk voor het binnenhalen van de medailles. De piepjonge Ireen Wüst verraste vriend en vijand door de 3.000 meter te winnen. Renate Groenewold maakte, hoewel ze zelf diep teleurgesteld was over het missen van de hoofdprijs, het Nederlandse succes compleet door het zilver te grijpen.

De mooie Olympische herinneringen van Bob de Jong en Marianne Timmer dateerden al van acht jaar terug. Waar ze in Nagano met zilver (De Jong) en twee keer goud (Timmer) in feeststemming huiswaarts waren gekeerd, wilde het in Salt Lake City niet lukken. De revanche volgde evenwel in Turijn. De Jong bleek een klasse apart op de 10.000 meter en Marianne Timmer won, na een diskwalificatie op de 500 meter, glorieus de dubbele afstand.

Op het nieuwe schaatsonderdeel, de ploegenachtervolging, kwamen de vrouwen er niet aan te pas, maar veroverde de mannenploeg brons. Een val in de halve finale van Sven Kramer gooide roet in het eten in de jacht op het gehoopte goud. Drie leden van de achtervolgingsploeg luisterden op de individuele nummers hun toernooi wel met eremetaal op: Kramer pakte zilver op de 5.000 meter, Erben Wennemars brons op de 1.000 meter en Carl Verheijen schaatste op de 10.000 meter naar het brons. Tijdens de ploegenachtervolging zorgde Rintje Ritsma voor een Nederlands record: hij nam voor de vijfde keer deel aan de Winterspelen.

Bij de andere sporten deed Nederland niet mee in de bovenste regionen. Snowboardster Nicolien Sauerbreij verspeelde op de parallelreuzenslalom een grote voorsprong en sneuvelde in de achtste finales.

Medaille overzicht Nederland:
Goud (3)
Schaatsen: Ireen Wüst, 3000 meter
Schaatsen: Marianne Timmer, 1000 meter
Schaatsen: Bob de Jong, 10.000 meter

Zilver (2)
Schaatsen: Sven Kramer, 5000 meter
Schaatsen: Renate Groenewold, 3000 meter

Brons (4)
Schaatsen: Erben Wennemars, 1000 meter
Schaatsen: Ireen Wüst, 1500 meter
Schaatsen: Carl Verheijen, 5000 meter
Schaatsen: Mannen ploegenachtervolging (Sven Kramer, Mark Tuitert, Carl Verheijen, Erben Wennemars, Rintje Ritsma)

Plaats: Vancouver, Whistler (Canada)
Datum opening: 12 februari 2010
Datum sluiting: 28 februari 2010
Aantal deelnemende landen: 82
Aantal deelnemende atleten: 2566
Aantal Nederlandse deelnemers: 32, van wie 17 vrouwen
Nederlandse medailles: 8 (4 – 1 – 3), tiende in landenklassement
Chef de mission: Henk Gemser
Nederlandse vlaggendrager opening: Timothy Beck (bobsleeën)
Nederlandse vlaggendrager sluiting: Sven Kramer (schaatsen)

Nog voordat de Olympische Winterspelen van Vancouver 2010 officieel waren geopend, hing er al een schaduw over het sportevenement. Een dag voor de opening vloog de Georgische rodelaar Nodar Koemaritasjvili bij een training op de Olympische baan in Whistler uit de bocht, waarbij hij het leven verloor. De verslagenheid was groot bij de wintersporters. Tijdens de opening werd er meerdere keren stilgestaan bij het tragische incident.

Twee weken topsport in Canada leverde Nederland vier gouden, een zilveren en drie bronzen medailles op, waarmee een tiende plaats in het medailleklassement werd bereikt. Sven Kramer opende de goldrush met goud op de 5.000 meter. Mark Tuitert en Ireen Wüst volgden met goud op de 1.500 meter. De vierde gouden plak was voor snowboardster Nicolien Sauerbreij. Haar zege op de parallelreuzenslalom was een historische: het was voor Nederland de eerste gouden wintersportmedaille die niet op ijs was behaald. Het was bovendien de honderdste gouden Olympische medaille voor Nederland uit de historie.

Behalve de vier gouden werden er ook nog vier andere plakken behaald. Annette Gerritsen miste het goud op de 1.000 meter op tweehonderdste van een seconde en kreeg de zilveren plak uitgereikt. Laurine van Riessen pakte op deze afstand verrassend het brons. Ook was er een derde plaats voor Bob de Jong (10.000 meter) en de mannen achtervolgingsploeg.

Maar de Nederlandse ploeg kende ook mindere momenten. Sven Kramer won de 10.000 kilometer overtuigend, maar werd wegens een foute wissel gediskwalificeerd. De Nederlandse viermansbob kwam helemaal niet in actie. Piloot Edwin van Calker trok zich terug omdat hij de baan niet onder controle had. Na afloop noemde Henk Gemser Vancouver 2010 dan ook ‘de Spelen van de memorabele momenten’. “We zullen deze Spelen nog lang herinneren.”

Medaille overzicht Nederland:
Goud (4)
Snowboarden: Nicolien Sauerbreij, parallelreuzenslalom
Schaatsen: Ireen Wüst, 1.500 meter
Schaatsen: Mark Tuitert, 1.500 meter
Schaatsen: Sven Kramer, 5.000 meter

Zilver (1)
Schaatsen: Annette Gerritsen (1.000 meter)

Brons (3)
Schaatsen: Laurine van Riessen (1.000 meter)
Schaatsen: Bob de Jong (10 km)
Schaatsen: mannenteam (ploegachtervolging): Simon Kuipers, Jan Blokhuijsen, Mark Tuitert, Sven Kramer